Οι Marie Skłodowska-Curie Actions (MSCA) αποτελούν ένα από τα πιο διακεκριμένα και δημοφιλή προγράμματα χρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα της έρευνας και καινοτομίας. Το πρόγραμμα πήρε το όνομά του από τη διάσημη επιστήμονα Μαρία Σκουοντόφσκα-Κιουρί, βραβευμένη με βραβείο Νόμπελ, και στοχεύει στην προώθηση της επαγγελματικής ανάπτυξης και της κινητικότητας των ερευνητών σε όλα τα στάδια της καριέρας τους, από τους νέους ερευνητές έως τους έμπειρους επιστήμονες, χρηματοδοτώντας διεθνή και διατομεακά ερευνητικά προγράμματα. Αποτελούν μέρος του πλαισίου χρηματοδότησης για την έρευνα και την καινοτομία της ΕΕ, Horizon Europe.
Στόχοι των MSCA:
- Κινητικότητα και Διεθνής Συνεργασία: Το πρόγραμμα ενθαρρύνει τους ερευνητές να εργαστούν σε διαφορετικές χώρες και θεσμούς, προωθώντας τη διεθνή συνεργασία και την ανταλλαγή γνώσεων. Η κινητικότητα των ερευνητών ενισχύει τη συνεργασία μεταξύ Ευρωπαϊκών και διεθνών ερευνητικών κέντρων, ενισχύοντας την καινοτομία και το παγκόσμιο επιστημονικό δίκτυο.
- Επαγγελματική Ανάπτυξη: Οι MSCA υποστηρίζουν την κατάρτιση και την ανάπτυξη δεξιοτήτων των ερευνητών, βοηθώντας τους να αναπτύξουν πολυδιάστατες ικανότητες, όπως διαπροσωπικές δεξιότητες, διαχείριση έργων και επιχειρηματικότητα. Οι ερευνητές ενθαρρύνονται να αναπτύξουν όχι μόνο τις επιστημονικές τους γνώσεις, αλλά και ικανότητες ηγεσίας και επικοινωνίας, προκειμένου να είναι έτοιμοι να συνεργαστούν με διάφορους τομείς.
- Προώθηση της Δια Βίου Μάθησης: Το πρόγραμμα ενισχύει τη συνεχιζόμενη εκπαίδευση και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων των ερευνητών, ώστε να παραμείνουν ανταγωνιστικοί σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο επιστημονικό περιβάλλον. Οι ευκαιρίες για διαρκή εκπαίδευση και αναβάθμιση των δεξιοτήτων είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας στην παγκόσμια σκηνή.
- Ισότητα και Ένταξη: Οι MSCA προωθούν την ισότητα των φύλων και την ένταξη ερευνητών από διαφορετικά υπόβαθρα, συμπεριλαμβανομένων ερευνητών από χώρες εκτός ΕΕ. Για παράδειγμα, το πρόγραμμα παρέχει ειδική υποστήριξη για γυναίκες ερευνήτριες, προκειμένου να μειωθεί το χάσμα των φύλων στον τομέα της επιστήμης και της τεχνολογίας.
Βασικά προγράμματα των MSCA:
- Doctoral Networks (DN):
- Στοχεύουν στην εκπαίδευση νέων ερευνητών σε διδακτορικό επίπεδο μέσω δικτύων συνεργασίας μεταξύ ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, επιχειρήσεων και οργανισμών.
- Οι υποψήφιοι διδάκτορες λαμβάνουν εκπαίδευση σε πολλαπλούς τομείς, συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών δεξιοτήτων (hard skills) και των διαπροσωπικών δεξιοτήτων (soft skills). Τα Doctoral Networks ενισχύουν τις ικανότητες συνεργασίας, έρευνας και επικοινωνίας των νέων επιστημόνων, προετοιμάζοντας τους για μελλοντικές ηγετικές θέσεις στον τομέα τους.
- Postdoctoral Fellowships (PF):
- Προσφέρουν υποστήριξη σε μεταδιδακτορικούς ερευνητές για να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους και να διεξάγουν ανεξάρτητη έρευνα σε ευρωπαϊκά ή διεθνή ιδρύματα.
- Το πρόγραμμα ενθαρρύνει την κινητικότητα και την καριέρα εκτός της χώρας προέλευσης. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το πρόγραμμα Postdoctoral Fellowships που υποστηρίζει την καινοτόμο έρευνα σε συνεργασία με ηγέτες της βιομηχανίας και ακαδημαϊκά ιδρύματα, δημιουργώντας έτσι ευκαιρίες για εφαρμογή της έρευνας σε πραγματικά προβλήματα της αγοράς.
- Staff Exchanges (SE):
- Ενθαρρύνουν την ανταλλαγή προσωπικού μεταξύ ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, επιχειρήσεων και οργανισμών σε διαφορετικές χώρες, προωθώντας τη συνεργασία και την ανταλλαγή γνώσεων. Οι ανταλλαγές αυτές όχι μόνο ενισχύουν την επαγγελματική εμπειρία των συμμετεχόντων, αλλά ενδυναμώνουν επίσης τη διασύνδεση μεταξύ ερευνητικών ιδρυμάτων και βιομηχανίας, ενισχύοντας την εφαρμογή των επιστημονικών επιτευγμάτων στην πράξη.
- COFUND:
- Συμπληρωματικά προγράμματα χρηματοδότησης που υποστηρίζονται από εθνικούς ή περιφερειακούς φορείς, με στόχο την ενίσχυση της κινητικότητας και της κατάρτισης των ερευνητών. Το COFUND προσφέρει επίσης τη δυνατότητα συνεργασίας με ιδιωτικές εταιρείες για την ανάπτυξη νέων προϊόντων και υπηρεσιών που βασίζονται στην έρευνα.
- MSCA and Citizens: European Researchers’ Night and Researchers at Schools 2026-2027:
- Το πρόγραμμα αυτό αποσκοπεί στη διάδοση της επιστήμης και την προώθηση της ερευνητικής σταδιοδρομίας μέσω αλληλεπίδρασης με το ευρύ κοινό.
- Η European Researchers’ Night αποτελεί μια ετήσια εκδήλωση που φέρνει σε επαφή ερευνητές με την κοινωνία, προωθώντας την επιστημονική παιδεία και ενθαρρύνοντας τη συμμετοχή του κοινού στην έρευνα.
- Το Researchers at Schools στοχεύει στη συνεργασία των ερευνητών με σχολεία, προκειμένου να ενισχύσει την επιστημονική σκέψη και να εμπνεύσει τους νέους να ακολουθήσουν σταδιοδρομία στην έρευνα.
Προϋποθέσεις και δικαίωμα υποβολής αίτησης για MSCA:
- Προϋποθέσεις: Οι υποψήφιοι πρέπει να διαθέτουν πτυχίο πανεπιστημίου ή ισοδύναμο προσόν, καθώς και να πληρούν τα κριτήρια του συγκεκριμένου προγράμματος (π.χ. διδακτορικό για Postdoctoral Fellowships).
- Δικαίωμα Υποβολής Αίτησης: Δικαιούχοι είναι ερευνητές από όλες τις χώρες του κόσμου, ανεξάρτητα από την εθνικότητά τους. Ωστόσο, οι δράσεις πρέπει να πραγματοποιούνται σε χώρες της ΕΕ ή σε χώρες συνεργάτες. Σημειώνεται ότι οι υποψήφιοι δεν πρέπει να έχουν διαμείνει ή εργαστεί στη χώρα υποδοχής για περισσότερο από 12 μήνες κατά την τελευταία τριετία, ώστε να ενισχυθεί η κινητικότητα και η διεθνής συνεργασία.
Νέο πιλοτικό πρόγραμμα «MSCA Choose Europe»
Το «MSCA Choose Europe» είναι μια πρωτοβουλία στο πλαίσιο των Δράσεων Marie Skłodowska-Curie (MSCA), η οποία στοχεύει στην προσέλκυση και διατήρηση κορυφαίων ερευνητών στην Ευρώπη.
Η πρωτοβουλία αυτή επικεντρώνεται στη διατήρηση και επιστροφή ταλέντων στην ΕΕ, καθώς και στην πρόληψη της «διαρροής εγκεφάλων» (brain drain) προς άλλες χώρες. Περιλαμβάνει δράσεις όπως:
- Βελτίωση των συνθηκών εργασίας για τους ερευνητές στην Ευρώπη.
- Χρηματοδότηση με υποτροφίες MSCA, που συνδέονται με δυνατότητες για μόνιμες θέσεις σε πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα.
- Ενίσχυση της κινητικότητας και της συνεργασίας μεταξύ ερευνητών και ακαδημαϊκών ιδρυμάτων εντός ΕΕ.
Το πιλοτικό πρόγραμμα του «MSCA Choose Europe» έχει προγραμματιστεί για το τέταρτο τρίμηνο του 2025, με στόχο την ενίσχυση της ελκυστικότητας της Ευρώπης ως προορισμού για ερευνητές. Η πρωτοβουλία αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο των Δράσεων Marie Skłodowska-Curie (MSCA), του προγράμματος αναφοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διδακτορική εκπαίδευση και τη μεταδιδακτορική κατάρτιση.
Το «Choose Europe» θα χρηματοδοτηθεί μέσω του προγράμματος MSCA COFUND, το οποίο συγχρηματοδοτεί διδακτορικά και μεταδιδακτορικά προγράμματα υποτροφιών. Για το 2025, το MSCA COFUND αναμένεται να λάβει προϋπολογισμό ύψους 128 εκατομμυρίων ευρώ, εκ των οποίων τα 22,5 εκατομμύρια ευρώ θα διατεθούν για την πιλοτική πρωτοβουλία «Choose Europe».
Η πρωτοβουλία αυτή αποσκοπεί στην προσέλκυση κορυφαίων ερευνητών από όλο τον κόσμο, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας.
Η στρατηγική The Union of Skills και οι Marie Skłodowska-Curie Actions αποτελούν βασικά εργαλεία για την ενίσχυση των δεξιοτήτων, της έρευνας και της καινοτομίας στην Ευρώπη. Μέσω αυτών των πρωτοβουλιών, η Ευρωπαϊκή Ένωση στοχεύει να προετοιμάσει τους πολίτες και τις επιχειρήσεις για τις απαιτήσεις του 21ου αιώνα, ενισχύοντας την οικονομία, τη κοινωνική συνοχή και την ανταγωνιστικότητα.
Οι MSCA δράσεις δεν αποτελούν απλώς χρηματοδοτικά εργαλεία, αλλά επιτυγχάνουν την ενίσχυση της επιστημονικής και τεχνολογικής συνεργασίας σε διεθνές επίπεδο. Συμβάλλουν στην ανάπτυξη καινοτόμων ιδεών και προϊόντων και ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα της έρευνας και καινοτομίας. Με την υποστήριξή τους, οι ερευνητές αποκτούν τις δεξιότητες και την εμπειρία που απαιτούνται για να ανταγωνιστούν στην παγκόσμια αγορά και να προσφέρουν λύσεις σε σύνθετα, σύγχρονα προβλήματα.
Ηλεκτρονική διεύθυνση και πρόσβαση:
Για περισσότερες πληροφορίες και υποβολή αιτήσεων, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επισκεφτούν την επίσημη ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής